Jak wyleczyć uzależnienie od komputera

Wiek XX cechuje się głębokimi zmianami cywilizacyjnymi i społecznymi. Synonimem globalnej wioski stał się Internet. Umożliwia on zdobywanie wiedzy i kontakt ponad granicami. Stworzył również nowe zagrożenia, nieznane nikomu wcześniej. To cyberprzestępstwo i uzależnienia. Na łamach niniejszego artykułu skupimy się na tym drugim zjawisku. Coraz więcej ludzi nieświadomie popada w uzależnienie od komputera i sieci. Dysfunkcja ta działa destrukcyjnie w takich obszarach jak życie prywatne, zawodowe i więzi rodzinne. Jak rozpoznać uzależnienie od komputera? Czy konieczna jest terapia odwykowa? Jak podejść do leczenia takiego uzależnienia?

Kiedy mówimy o uzależnieniu od komputera?

Jednostka chorobowa, taka jak uzależnienie od komputera jest relatywnie świeżym zagadnieniem. Pojawiła się dopiero po upowszechnieniu się Internetu i lepszej dystrybucji komputerów osobistych w społeczeństwie. Ten typ uzależnienia uznać można za przejaw chorób cywilizacyjnych. Jak rozpoznać uzależnienie od obcowania z komputerem u osób dorosłych i dzieci? Przeciętny nałogowiec spędza przed komputerem ok. 35 godzin tygodniowo. Zaniedbuje w ten sposób różne inne formy aktywności i sfery życia. Jest uzależniony od dopaminy wydzielanej przez mózg w trakcie korzystania z sieci. Sposobem reagowania na stres staje się surfowanie po Internecie, a życie wirtualne zastępuje mu realne kontakty interpersonalne. Podobnie jest z dziećmi, których prawidłowy rozwój jest ograniczany przez świat cyfrowy. Jeśli dziecko spędza więcej czasu przed grami komputerowymi niż z rówieśnikami i zaniedbuje z tej samej przyczyny obowiązki szkolne, to znak, że jako rodzice powinniśmy zareagować. Z uzależnieniem od komputera można sobie poradzić, szukając pomocy w centrum psychoterapii. Wykwalifikowani psychoterapeuci nauczą nas lepiej radzić sobie ze stresem i pomogą wypracować metody redukujące destrukcyjny wpływ technologii na nasze życie codzienne.

Pionierski podział uzależnienia od komputera

Najbardziej znaną pionierką uzależnień od komputera jest Kimberly Young. Ta innowacyjna badaczka wpływu komputera i sieci na zdrowie dokonała niespotykanego wcześniej podziału uzależnienia na kategorię. Wymieńmy je kolejno.

• Erotomania Internetowa. Polega ona na uzależnieniu od treści o charakterze pornograficznym. Ludzie uzależnieni od stron z pornografią nie mogą się bez nich obyć i spędzają masę czasu na przeglądaniu takich treści. Cierpi na tym ich życie zawodowe, rodzinne i seksualne.
• Socjomania Internetowa. Ten podtyp charakteryzuje uzależnienie od portali społecznościowych, chatów i kontaktu mailowego. 
• Uzależnienie od Sieci Internetowej. Podkategoria ta cechuje uzależnienie od rozmaitych, wirtualnych gier hazardowych i sieciowych. Jest to w szczególności problem młodych ludzi i dzieci spędzających ogrom czasu przed grami online.
• Przeciążenie Informacyjne. Podkategoria ta opisuje osoby łaknące w sposób nienaturalny informacji i przeszukujące namiętnie bazy danych.
• Uzależnienie od komputera. To podtyp, który najbardziej dotyka osoby nieletnie, dzieci. Polega na spędzaniu sporej ilości czasu przed grami komputerowymi.

Prawdą jest, że wielu ludzi nie zdaje sobie sprawę z faktu, że są uzależnieni od sieci i komputera. Zaczynają to przed sobą przyznawać dopiero wówczas, gdy w związku z patologicznym korzystaniem z komputera cierpieć zaczyna ich życie. Nigdy nie jest za późno, by wyjść z nałogu. Polecaną formą rozwiązania problemu jest skorzystanie z pomocy terapii uzależnień od Internetu, jakie oferują rozmaite placówki psychoterapeutyczne. To tam poznasz źródło problemu i nauczysz się sprawować kontrolę nad własnym życiem.

Symptomy uzależnienia od komputera

Psychoterapeuci pracujący w ośrodku leczenia uzależnień od Internetu, rozpoznają tę dysfunkcję na podstawie określonych objawów. Są nimi:

• Silna potrzeba korzystania z Internetu lub komputera u pacjenta.
• Widoczne rozdrażnienie i uczucie niepokoju towarzyszące przy odstawieniu komputera i redukcji czasu spędzanego przed monitorem.
• Upośledzona kontrola nad czasem spędzanym przy komputerze. Pacjenci uzależnieni od tej formy rozrywki mają świadomość, że nie są w stanie kontrolować czasu poświęcanego na surfowanie po sieci.
• Obcowanie z Internetem jako jedyny gwarant dobrego samopoczucia.
• Zaniedbanie równoległych źródeł przyjemności bądź zainteresowań, fascynacji.
• Nagminne korzystanie z komputera przy świadomości ujemnych następstw, w postaci szkód zdrowotnych, psychicznych, interpersonalnych i zawodowych.

Metody leczenia

W przypadku osób uzależnionych od komputera i sieci sprawa wygląda ciężko, ponieważ niezwykle trudno jest namówić taką osobę na kontakt ze specjalistą. Na ogół dzieje się tak w ostateczności, gdy człowiek uzależniony zaczyna dostrzegać różnicę między normalnym a dysfunkcyjnym korzystaniem z sieci. Wyobraźmy sobie, że nasz potencjalny pacjent dostrzegł rujnujący wpływ uzależnienia na całokształt swego życia. Co dalej? Najlepszym możliwym krokiem jest zgłoszenie się na przykład do kliniki uzależnień. Wykwalifikowani terapeuci zastosują zapewne technikę behawioralno-poznawczą w leczeniu chorego. W procesie leczenia ważna jest zmiana reguł gry. Pacjent zmienia sposób korzystania z komputera i sieci. Przeważnie montowany jest specjalny alarm odpalający się po upływie określonego czasu. W domyśle ma sygnalizować koniec korzystania z sieci i wyłączenie komputera przez użytkownika. W ramach leczenia przygotowywany jest plan dnia, dzięki któremu osoba poddająca się psychoterapii ma szanse stopniowo, powolutku odzyskiwać kontrolę nad zaniedbanymi sferami życia. Zamiast spędzać bezproduktywnie czas na portalach społecznościowych, oddaje się lekturze książek lub zakurzonym pasjom. W zakładach leczenia uzależnień podejście do leczenia pacjenta nieumiejącego sobie poradzić z przywiązaniem do cyfrowej rzeczywistości wygląda następująco.

• Radzi się usytuować komputer w widocznym miejscu.
• Zaleca się, by uzależniony korzystał z komputera tylko i wyłącznie w obecności innych osób.
• Zaleca się zmienić pory dnia, w których korzysta się z sieci i robić sobie przerwy.
• Poleca się nie korzystać z anonimowości w sieci. Zamiast stosować pseudonimy, podpisywać się imieniem i nazwiskiem.
• Zaleca się prowadzić rozmowy z bliskimi o swoich problemach.
• Zaleca się szeroko pojętą aktywność fizyczną. 
• Zaleca się robić coraz dłuższe przerwy w korzystaniu z Internetu. W ten sposób człowiek uzależniony od sieci stopniowo odzyskuje siebie samego.
• Radzi się bardziej kontrolować swoje myśli związane z wirtualną rzeczywistością.
• Zaleca się korzystać z rozmaitych technik relaksacyjnych, które pozwolą się wyciszyć i nie uzależniać emocjonalnie od technologii.