22 grudnia 2024

Rehabilitacja – rodzaje i wskazania

Rehabilitacja - rodzaje i wskazania

Rehabilitacja kojarzy się z reguły z leczeniem chorób kręgosłupa. Okazuje się, że nie tylko ten jeden rodzaj urazów i schorzeń wymaga zastosowania tej właśnie metody, pomagającej szybciej powrócić do sprawności i zdrowia. Stan po udarze, zawale serca, wypadku, czy schorzenia neurologiczne również są wskazaniem do działań rehabilitacyjnych powodujących złagodzenie lub całkowite cofnięcie powstałych w organizmie zmian. 

Zobacz także:

Czym jest rehabilitacja?

Z definicji rehabilitacja jest postępowaniem, które w kluczowy sposób przyczynia się do powrotu organizmu do dawnej sprawności. To często wymagający wyrzeczeń, żmudny, długotrwały, a nawet powodujący ból proces, który zmierza do przywrócenia organizmowi, lub wybranemu narządowi dawnej kondycji. Rehabilitacja w zależności od stopnia schorzenia, które ją warunkuje, może odbywać się w warunkach domowych, szpitalnych, lub w specjalistycznym gabinecie, zawsze jednak musi przeprowadzać ją wykwalifikowany rehabilitant. Nie tylko fizyczne dolegliwości poddawane są rehabilitacji. Ta forma leczenia często stosowana jest również w przypadku niepełnosprawności psychicznej. Rehabilitacja psychiatryczna to działanie terapeutyczne skierowane do różnych grup diagnostycznych, które ma na celu pomoc osobom z poważnymi zaburzeniami psychicznymi.

Rodzaje rehabilitacji

W zależności od poddawanego rehabilitacji obszaru zabieg ten może przyjmować różne formy. Większość z nich refunduje NFZ, należy pamiętać jednak o tym, że to zawsze lekarz prowadzący decyduje o formie i metodach rehabilitacji. Uwzględniając rodzaj i stopień schorzenia, rozróżniamy kilka form rehabilitacji:

  • Domowa — przeprowadzana jest przez rehabilitanta w domu pacjenta. Refundacja NFZ obejmuje około 80 dni zabiegowych w roku kalendarzowym. Nie każdy może skorzystać z tego rodzaju porad i zabiegów w domu, istnieje raptem kilka schorzeń, na których leczenie przysługuje rehabilitacja w warunkach domowych. Wśród których najczęściej wymieniane są ciężkie uszkodzenie układu nerwowego, mózgu, czy rdzenia kręgowego.
  • Ambulatoryjna — przeprowadzana w zakładzie rehabilitacji, gabinecie rehabilitacji, lub zakładzie fizjoterapii. To najczęściej stosowana forma rehabilitacji, z której korzystają pacjenci po urazach, operacjach, cierpiący na poważne wady postawy, nowotwory, oraz schorzenia neurologiczne i reumatologiczne.
  • W ośrodku lub oddziale dziennym — przeprowadzana w sytuacji, kiedy stan zdrowia pacjenta nie pozwala na rehabilitację w warunkach ambulatoryjnych, ale też nie wymaga całodobowego nadzoru medycznego. Z tej formy rehabilitacji mogą skorzystać dzieci z zaburzeniami wieku rozwojowego, osoby z dysfunkcjami narządu wzroku, słuchu i mowy, ze schorzeniami kardiologicznymi, czy też ze schorzeniami ogólnoustrojowymi.
  • W ośrodku stacjonarnym — prowadzona w oddziale szpitalnym.

Na jakie zabiegi można liczyć?

Korzystając z rehabilitacji, możemy liczyć na różne zabiegi połączone w niektórych schorzeniach z farmakologią. Zabiegi mogą stać się uzupełnieniem i niejako kontynuacją terapii chirurgicznej, lub farmakologii. Mogą być również alternatywą chroniącą przed inwazyjnymi metodami leczenia. Taka sytuacja ma miejsce na przykład w leczeniu niektórych schorzeń kręgosłupa. Do najczęściej stosowanych form rehabilitacji zaliczamy:

  • elektroterapię — za pomocą aparatu do elektrostymulacji przy użyciu prądów o małej i średniej częstotliwości;
  • laseroterapię — biostymulacja promieniem lasera o malej mocy,
  • ultradźwięki — ma charakter mikromasażu wykonywanego z użyciem substancji sprzęgających,
  • krioterapię — schłodzenie elementu ciała poprzez zastosowanie zimnej wody, powietrza, lub azotu,
  • ciepłolecznictwo — ogrzewanie ciała okładami, lub przez promieniowanie,
  • masaże manualne — całego ciała, lub wybranych części za pomocą różnych technik takich jak uciski, czy chwyty,
  • balneoterapię — zabiegi z wykorzystaniem wody pod różnym ciśnieniem wodą mineralną,
  • gimnastykę leczniczą (kinezyterapia) — działanie oparte na ruchu, często z wykorzystaniem przyrządów. 

Zawsze to lekarz dostosowuje optymalne zabiegi do schorzenia. Konkretne zabiegi mają różne działanie, jednak najczęściej mają na celu uśmierzenie bólu, niwelują obrzęki, wykazują działanie przeciwzapalnie, stymulują regeneracje tkanek, poprawiają krążenie, a także zmniejszają napięcie mięśni.

Wskazania — kto powinien skorzystać z rehabilitacji?

Istnieje duża różnorodność schorzeń będących wskazaniem do przeprowadzenia rehabilitacji, oraz rozmaite stadium ich zaawansowania. Najczęściej są to wady wrodzone, wady postawy, kontuzje i urazy, zwyrodnienia stawów, przebyte zawały i udary, stany pooperacyjne, opóźniony rozwój psychoruchowy, a także otyłość. Ważnym czynnikiem powodzenia rehabilitacji jest wczesne poddanie się jej. Wielu lekarzy bije na alarm, ponieważ pacjenci bagatelizują swoje objawy, opóźniając lub wręcz uniemożliwiając właściwe leczenie schorzeń, pogłębiając w znaczący sposób dolegliwości. Pamiętajmy o tym, że zawsze to lekarz decyduje o zastosowaniu rehabilitacji i wybiera najodpowiedniejszą jej formę.