Witamina A należy do klasy retinoidów organicznych chemikaliów. Witamina A – w jakich produktach występuje i w jakich ilościach możemy ją znaleźć? Najważniejszą substancją jest retinol (alternatywna nazwa witaminy A). Jako jeden z najważniejszych związków budulcowych układu odpornościowego jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wraz z witaminami D, E i K, witamina A jest witaminą rozpuszczalną w tłuszczach. Ze względu na ten charakter trudno go zmniejszyć, ale jego nadmiar może być bardzo szkodliwy. Osadza się w tkance tłuszczowej i wątrobie.
Funkcja witaminy A
Witamina A odgrywa ważną rolę w produkcji czerwonych krwinek, stymulując szpik kostny i przyspieszając gojenie się ran. Wpływa pozytywnie na odporność człowieka, wzmacnia układ odpornościowy oraz chroni nabłonek dróg oddechowych przed drobnoustrojami. Pomaga zwalczać bakterie, wirusy i zapobiegać infekcjom. Jest ważny dla rozwoju embrionalnego i płodności. Witamina A jest niezbędna dla procesu widzenia. Odpowiada również za ogólny stan włosów, paznokci i skóry, reguluje wzrost tkanki nabłonkowej i innych komórek ciała. Wspomaga zdolność regeneracyjną komórek.
Jedną z najważniejszych funkcji witaminy A jest to, że ma ona właściwości przeciwnowotworowe. Kiedy zachoruje, może zmniejszyć ryzyko i spowolnić rozwój raka okrężnicy, płuc, prostaty i piersi.
Objawy niedoboru witaminy A
Witamina A – w jakich produktach i w jakich ilościach możemy ją znaleźć? Niedobór witaminy A może objawiać się obniżoną odpornością, zwiększoną podatnością na infekcje, a nawet opóźnionym wzrostem. Ponieważ witamina A jest bardzo ważna dla funkcji widzenia, jej niedobór objawia się ślepotą nocną, czyli słabym widzeniem po zmierzchu, suchością rogówki i spojówki oka oraz opóźnieniem adaptacji oczu do widzenia w ciemności.
Osoby z niedoborem witaminy A mają suchą, szorstką skórę. Włosy mogą wypadać i łamać się, a paznokcie mogą się odpryskiwać i wolniej rosnąć. Będziesz mieć wypryski i pryszcze na skórze. Organizm może reagować na niedobór retinolu częstymi biegunkami, a także kobiety z zaburzeniami miesiączkowania lub płodności. Starsi dorośli mogą narzekać na szum w uszach.
Przyczyny niedoboru witaminy A
Najbardziej podstawową przyczyną niedoboru witaminy A jest niskie spożycie lub słabe wchłanianie. Może również wystąpić w chorobach takich jak odra, gdy zapotrzebowanie na witaminę A wzrasta nienaturalnie. Współistnienie niedoborów cynku i żelaza oraz chorób zaburzających trawienie (celiakia, niewydolność trzustki, choroby jelit) może przyczyniać się do niedoboru witaminy A. Przyczynę niedoboru witaminy A można również znaleźć w alkoholizmie, ponieważ uniemożliwia to jej prawidłowe działanie poprzez zmianę aktywności niektórych enzymów.
W jakich produktach można znaleźć witaminę A?
Niedobór witaminy A może wyrządzić wiele szkód w organizmie, dlatego należy rozpocząć odpowiednie leczenie, w tym przyjmowanie tej witaminy. Można to zrobić, jedząc produkty bogate w nią. Należą do nich jajka, mleko, masło i inne produkty mleczne. Występuje również w marchwi, pietruszce, pomidorach, szpinaku, dyni, sałacie i wielu owocach.
Wołowina, drób i ryby, takie jak dorsz i mintaj, zawierają mniej niż 15 mikrogramów witaminy A na 100 gramów produktu. Trochę więcej – od 15 do 150 spotykanych w cielęcinie, kaczce, mleku, serze homogenizowanym i makaronie. Ser topiony i dojrzewający, jajka, masło, tuńczyk, węgorz, wątróbka drobiowa, wieprzowa i wołowa mają najwyższy poziom witaminy A (nawet do 1500 mikrogramów).
Witamina A to często składnik kosmetyczny mający na celu poprawę kondycji skóry. Wzbogacone nią kremy mogą zwiększać elastyczność, przywracać gładkość, a nawet zmniejszać widoczność przebarwień i spłycać zmarszczki. Maść z witaminą A przyspiesza gojenie się ran i pomaga w leczeniu różnych problemów skórnych, takich jak trądzik i atopowe zapalenie skóry.
Zapotrzebowanie na witaminę A, czyli jak uniknąć przedawkowania witaminy A
Zbyt dużo witaminy A może być szkodliwe dla zdrowia. Może powodować nadpobudliwość, drażliwość, rozstrój żołądka, bóle głowy, a nawet powiększenie śledziony. W najmniej groźnych przypadkach charakteryzuje się zmianami skórnymi, świądem, wypadaniem włosów i łamliwością paznokci. Ze względu na ryzyko wystąpienia wyżej wymienionych działań niepożądanych związanych z przedawkowaniem witaminy A należy przestrzegać zalecanych zaleceń żywieniowych.
Dzieci (poniżej 9 roku życia) powinny otrzymywać co najmniej 400 mikrogramów, ale nie więcej niż 500 mikrogramów witaminy A dziennie. U nastolatków zalecane dzienne spożycie waha się od 600 dla dziewcząt do 900 dla chłopców. Dorosłe kobiety powinny otrzymywać 700 mikrogramów witaminy A dziennie, w porównaniu do 900 mikrogramów dla mężczyzn. Maksymalne zapotrzebowanie na witaminę A wynosi 770 mikrogramów dla kobiet w ciąży i 1300 mikrogramów dla kobiet karmiących. Dla tych, którzy decydują się na suplementację tą witaminą, najważniejsze jest przestrzeganie norm dziennego spożycia.
